ΤΟ ΕΝΤΟΝΟ παρασκήνιο που εκτυλίχθηκε στη διάρκεια του τελευταίου διαγωνισμού για τη μακροχρόνια μίσθωση του λιγνιτωρυχείου της Βεύης στη Φλώρινα, θεωρείται ενδεικτικό των όσων προοιωνίζονται στον χώρο της ενέργειας.
Βαρδής Βαρδινογιάννης, Ευάγγελος Μυτιληναίος, Σπύρος Λάτσης, Γιώργος Μπόμπολας, Δημήτρης Κοπελούζος.
Μετά τις τελευταίες εξελίξεις στο μέτωπο κυβέρνησης-τρόικας και της πίστωσης χρόνου που φαίνεται να εξασφαλίζεται από το αρμόδιο υπουργείο, από επιχειρηματίες του κλάδου εκτιμάται πως υπάρχει χρονικό περιθώριο για την διαμόρφωση των τελικών ισορροπιών.
Το γεγονός πως στον εν λόγω διαγωνισμό εκδήλωσαν ενδιαφέρον όλοι ανεξαιρέτως οι μεγάλοι παίκτες είναι επίσης ενδεικτικό της σπουδής που ξένοι και εγχώριοι παράγοντες επιδιώκουν να ανοίξει το θέμα.
Στην αγορά της ενέργειας διαμορφώνεται μια αγορά της τάξης των 18-20 δισ. ευρώ σε ορίζοντα 5ετίας, σημειώνουν πηγές του κλάδου που υπολογίζουν σε άλλα 4-5 δισ. ευρώ την αξία απαραίτητων συμπληρωματικών έργων (από κατασκευές, μέχρι πρώτες ύλες).
Την ίδια στιγμή επιχειρηματίες οι οποίοι βρίσκονται σε επαφές με ξένους ομίλους βεβαιώνουν για το κατ' αρχήν ενδιαφέρον της γερμανικής Rheinish Westfalisches Elektrizitatswerk (RWE), της γαλλικής GdF Suez, της αμερικανικής General Electric αλλά και ξένων γκρουπ. Πρόκειται για ομίλους που είτε συνεργάζονται ήδη με ελληνικές επιχειρήσεις είτε για παίκτες που έχουν ενδιαφερθεί και βολιδοσκοπηθεί από την ελληνική πλευρά πρόσφατα.
Λίγο έως πολύ γνωστό είναι το ενδιαφέρον της γερμανικής RWE, ειδικότερα για λιγνιτοφόρες περιοχές, όπως και η στενότερη συνεργασία της αμερικανικής G.Ε. με τη ΜΕΤΚΑ του ομίλου Μυτιληναίου, ενώ η αρμόδια υπουργός είχε συναντηθεί προ καιρού στο Παρίσι με παράγοντες της GdF Suez.
Σενάρια για Γάλλους
Ο όμιλος Μυτιληναίου έχει αναλάβει με την General Electric έργα συνολικής ισχύος 870 MW στην Τουρκία, αρχικού προυπολογισμού δύο δισ. ευρώ. Ομοίως είχαν εμφανιστεί από κοινού σε διαγωνισμό της ρουμανικής Petrom SA το 2008.
Η τελευταία επίσκεψη της υπουργού Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής Τ. Μπιρμπίλη στο Παρίσι, συνοδευόμενη μάλιστα από τους επικεφαλής της ΔΕΗ Α. Ζερβό και της ΔΕΠΑ Χ. Σαχίνη, αναζωπύρωσε διάφορα σενάρια για διεύρυνση και τόνωση των ελληνογαλλικών ενεργειακών συνεργασιών.
Πηγές του ΥΠΕΚΑ μπορεί να μην είχαν επιβεβαιώσει πληροφορίες για εκδήλωση ενδιαφέροντος της GdF Suez, ωστόσο η συνάντηση της υπουργού και του ισχυρού άνδρα της ΔΕΗ με τους επικεφαλής της EDF επανέφερε στο προσκήνιο τις συνεργασίες της ΔΕΗ στον τομέα των ΑΠΕ με τη γαλλική εταιρεία.
Να σημειωθεί πως είναι σε ισχύ μνημόνιο για την ανάπτυξη συνολικά 122 MW αιολικών πάρκων, εκ των οποίων είναι έτοιμο πάρκο 38 MW στη Βοιωτία. Επίσης ο γαλλικός όμιλος έχει συμφέροντα και στην αγορά της συμβατικής ηλεκτροπαραγωγής, καθώς συμμετέχει (μετοχικά) στην εταιρεία Ηρων, θυγατρική του ομίλου ΓΕΚ Τέρνα (συμφερόντων Γ. Περιστέρη-Ν. Κάμπα) που κατασκευάζει μονάδα συνδυασμένου κύκλου φυσικού αερίου στη Βοιωτία. Πλήρως διαστρωματωμένες οι σχέσεις ξένων-Ελλήνων με δεδομένη την κυβερνητική παρουσία και αρωγή προκειμένου να ανοίξει το... παιχνίδι.
Επιχειρηματίες του κλάδου θεωρούν τη... μάχη της Βεύης ως μία από τις καθοριστικότερες για τη συνέχεια, καθώς όπως διευκρινίζουν «...πρόκειται για δημόσιο λιγνιτωρυχείο, με αποθέματα περίπου 90 εκατομμυρίων τόνων».
Η παραχώρηση
Παρά το ότι η διαδικασία που επέλεξε το υπουργείο αφορά αποκλειστικά και μόνο την παραχώρηση δικαιωμάτων έρευνας και εκμετάλλευσης λιγνίτη, η παραχώρηση αυτή συνδυάζεται άμεσα με τη δημιουργία μονάδας ηλεκτροπαραγωγής. Ο λόγος είναι ότι παρά την επιβάρυνση της ηλεκτροπαραγωγής από λιγνίτη, με το υψηλό κόστος των εκπομπών ρύπων που θα ισχύσει από το 2013 και μετά, το νέο εργοστάσιο, μαζί με αυτό που λειτουργεί η ΔΕΗ στη Μελίτη της Φλώρινας, θα είναι τα πρώτα που θα προσφέρουν ενέργεια στην ημερήσια αγορά και θα ακολουθούν τα παλιότερα.
Οι μνηστήρες της Βεύης είναι οι κυριότεροι εγχώριοι παίκτες:
* Ομιλος Μυτιληναίου - ΜΕΤΚΑ -ΔΕΛΦΟΙ Δίστομον (εταιρείες ομίλου Μυτιληναίου).
* ΕΠΛΜΙΝ (όμιλος Βαρδινογιάννη).
* ΤΕΡΝΑ (Περιστέρης -Κάμπας).
* Ορίζων Μεταλλευτική - ΜΕΤΕ Α.Ε. (όμιλος Κοπελούζου).
* Μηχανική.
Ομως η Βεύη είναι αρχή, όπως υποστηρίζουν οι ίδιοι επιχειρηματίες, προεξοφλώντας πως το επόμενο μέτωπο είναι θέμα χρόνου να ανοίξει για την.... προίκα της Δημόσιας Επιχείρησης Αερίου (ΔΕΠΑ). Δέλεαρ η διαχείριση και διανομή φυσικού αερίου στην Ελλάδα, αλλά και στην ευρύτερη περιοχή. Προοπτική που έχει ενεργοποιήσει ήδη επιχειρηματικά συμφέροντα όπως αυτά των Ελληνικών Πετρελαίων (ΕΛΛ.ΠΕ.), όπου πλειοψηφική θέση κατέχει πλέον η ΡΟ&ΙΗ συμφερόντων Ομίλου Λάτση και του Ομίλου Κοπελούζου (που συνεργάζεται με τη ρωσική Prometheus Gas). Η ρωσική Gazprom έχει εκδηλώσει άμεσα το ενδιαφέρον της, καθώς επιθυμεί σφόδρα την είσοδό της στη ΔΕΠΑ ως στρατηγικού εταίρου.
Ο Ομιλος Λάτση συνεργάζεται ήδη με την πλευρά Μπόμπολα, καθώς πρόσφατα συνέστησαν κοινή εταιρεία που θα δραστηριοποιηθεί και στο χώρο της ενέργειας. Στη νέα εταιρεία, ο Ομιλος Λάτση έχει το 37,5%, η πλευρά Μπόμπολα (βασικού μετόχου της ΕΛΛΑΚΤΩΡ) το 22,5%, ενώ το υπόλοιπο έχει η ιταλική Edison Spa, δεύτερος μεγαλύτερος ενεργειακός όμιλος της Ιταλίας.
Η νέα εταιρεία (Elpedison) εκτιμάται πως θα διεκδικήσει διψήφιο ποσοστό της εγχώριας αγοράς ενέργειας, όπου μέχρι τώρα ισχυρό ρόλο έχουν και οι Ομιλοι Μυτιληναίου που συνεργάζεται με την ισπανική Endesa, Βαρδινογιάννη (Motor Oil).
Ισχυρός παίκτης
Οι δύο επιχειρηματίες φέρεται να έθεσαν τα ευρύτερα κοινά σχέδια τους στον χώρο της ενέργειας από την πρώτη συνάντηση που είχαν αρχές του χρόνου (20/1) με την αρμόδια υπουργό, ενώ από κοινού αντιμετώπισαν και τις όποιες εμπλοκές είχαν ενσκήψει με την εκφόρτωση των πρώτων όγκων υγροποιημένου αερίου (LNG) στη Ρεβυθούσα.
Εμπλοκή που είχε προκαλέσει ισχυρές τριβές τόσο στο εσωτερικό της ΔΕΠΑ όσο και της κυβέρνησης, ενδεικτική της διαστρωμάτωσης των επιχειρηματικών με οικονομικά και πολιτικά συμφέροντα.
