Δευτέρα 4 Ιουλίου 2011

Γόρδιος δεσμός για την κυβέρνηση η ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ. Η υπόθεση της Βεύης αναμένεται να κλείσει έως το τέλος Σεπτεμβρίου.

Της Σοφίας Χριστοφορίδου

Από τα ηλεκτροφόρο πεδίο της... ΓΕΝΟΠ-ΔΕΗ θα πρέπει να περάσει ο νέος υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, για να πετύχει τους στόχους που θέτει το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα αναφορικά με τις αποκρατικοποιήσεις. Πέραν αυτού, ο εθνικός στόχος της ανάπτυξης εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την αποφασιστικότητα και την ταχύτητα που θα επιδείξει η κυβέρνηση στην αξιοποίηση των εν πολλοίς ανεκμετάλλευτων πλουτοπαραγωγικών πόρων, είτε πρόκειται για πετρέλαιο είτε για χρυσό και άλλα ορυκτά.
Η περίπτωση της ΔΕΗ είναι η πιο σύνθετη και ίσως η πιο κρίσιμη, και το μέτωπο με τη ΓΕΝΟΠ-ΔΕΗ θα είναι τριπλό: η αποκρατικοποίηση, η είσοδος ιδιωτών στη διαχείριση του λιγνίτη και των υδροηλεκτρικών, και οι “καραμπόλες” με τη ΔΕΠΑ και τον ΔΕΣΦΑ. Η πρόθεση της κυβέρνησης να πουλήσει μέχρι το 2012 ποσοστό 17% από το 51% των μετοχών της ΔΕΗ που κατέχει παρουσιάζει αρκετά προβλήματα, με πρώτο και καλύτερο τις πολιτικές και συνδικαλιστικές αντιδράσεις - η έγκριση του ίδιου του μεσοπρόθεσμού τέθηκε εν αμφιβόλω εξαιτίας των αντιρρήσεων που είχε ο βουλευτής του κυβερνώντος κόμματος Α. Αθανασιάδης, ενώ η ΓΕΝΟΠ, σε μια επίδειξη δύναμης, προχώρησε σε πολυήμερες απεργίες, αφήνοντας τη χώρα χωρίς ρεύμα και την επιχείρηση με έναν λογαριασμό 30-40 εκατ. ευρώ.
Οι στρατηγικοί επενδυτές γνωρίζουν ότι δεν θα μπορούν ούτε διοίκηση να ορίσουν ούτε τον αριθμό των εργαζομένων να μειώσουν, ενώ το δημόσιο, με το 34%, διατηρεί την καταστατική μειοψηφία

Πώληση μετοχών ή μονάδων
Πριν καν αποφασιστεί ο τρόπος της ιδιωτικοποίησης, ο πρόεδρος των συνδικαλιστών Νίκος Φωτόπουλος προανήγγειλε ότι θα προσφύγει στη δικαιοσύνη, πιθανόν και αυτή την εβδομάδα, επιχειρώντας να μπλοκάρει την πώληση, με το αιτιολογικό ότι στα πάγια της επιχείρησης έχουν ενσωματωθεί 11 δισ. ευρώ από την περιουσία του ασφαλιστικού τους ταμείου. Ωστόσο, αυτή καθαυτή η επιλογή της πώλησης δημιουργεί προβληματισμό στην κυβέρνηση. “Μόνο ένας αφελής θα ερχόταν να αγοράσει το 17%. Οι στρατηγικοί επενδυτές γνωρίζουν ότι δεν θα μπορούν ούτε διοίκηση να επιλέξουν, ούτε τον αριθμό των εργαζομένων να μειώσουν, το δημόσιο με το 34% διατηρεί την καταστατική μειοψηφία. Ποιος θα ήθελε να συνδιοικεί με τον Φωτόπουλο;” σχολιάζει στη “ΜτΚ” αναλυτής ενεργειακών θεμάτων. Η άλλη λύση είναι η πώληση μέσω χρηματιστηρίου πακέτων μετοχών σε ιδιώτες επενδυτές, σε αυτή την περίπτωση όμως τα έσοδα θα είναι μικρότερα. Υπάρχει και ο τρίτος δρόμος, τον οποίο φαίνεται να προκρίνει ο υπουργός οικονομικών Ευ. Βενιζέλος: η πώληση συγκεκριμένων μονάδων της ΔΕΗ. Κατ’ αυτόν τον τρόπο το δημόσιο διατηρεί τον έλεγχο της επιχείρησης, εξασφαλίζει εισροή εσόδων στο υπό ίδρυση Ταμείο Αξιοποίησης της Δημόσιας Περιουσίας και ανοίγει την αγορά λιγνίτη. Το κρίσιμο σε αυτήν την περίπτωση είναι ποιες μονάδες θα επιλεγούν: Οι παλαιάς τεχνολογίας δεν θα προσελκύσουν επενδυτές, ενώ αν είναι οι νεότερες είναι δεδομένο ότι θα προκληθούν σφοδρές αντιδράσεις από τους εργαζομένους. Πάντως, σύμφωνα με εκτιμήσεις παραγόντων της αγοράς, η πώληση μονάδων θα χρειαστεί μία τριετία τουλάχιστον.
Επιμέρους στοιχεία που συνθέτουν τον γόρδιο δεσμό της ΔΕΗ είναι:
Το σπάσιμο του μονοπωλίου της εταιρείας στους λιγνίτες αλλά και η διαχείριση των υδροηλεκτρικών. “Υπάρχει σχετική απόφαση της Κομισιόν από το 2003, ήρθε η ώρα να την εφαρμόσουμε” σημειώνει ο καθηγητής Εμ. Κακαράς, διευθυντής του Ελληνικού Συνδέσμου Ανεξάρτητων Εταιρειών Ηλεκτρικής Ενέργειας, ο οποίος εκτιμά ότι  η ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ θα επισπεύσει τις εξελίξεις στο άνοιγμα της αγοράς.
Η είσοδος ιδιωτών στο λιγνιτωρυχείο της Βεύης στη Φλώρινα, που έχει περάσει από σαράντα κύματα. Μετά από χρόνια καθυστερήσεων, η επιτροπή εμπειρογνωμόνων ξαναπιάνει δουλειά, για να επιλέξει τις πέντε επικρατέστερες προτάσεις - αν και εκκρεμεί προσφυγή στο ΣτΕ επιχειρηματικού ομίλου που αποκλείστηκε από τη διαδικασία. Στο μεταξύ το δημόσιο χάνει από τα ταμεία του τα μισθώματα (της τάξης των 200 εκατ. ευρώ για τα επόμενα 15 χρόνια) και το καύσιμο παραμένει ανεκμετάλλευτο. Σύμφωνα με ανθρώπους του χώρου, η υπόθεση της Βεύης αναμένεται να κλείσει έως το τέλος Σεπτεμβρίου.

Καραμπόλα με ΔΕΠΑ
Καραμπόλα δημιουργεί η ΔΕΗ και στην περίπτωση της ΔΕΠΑ και του ΔΕΣΦΑ. Η κυβέρνηση σχεδιάζει μέχρι το τέλος του έτους να πουλήσει το 55% της ΔΕΠΑ από το 65% που ελέγχει σήμερα. Όμως η ΔΕΗ έχει option 30% στη ΔΕΠΑ, “από το οποίο δεν θα παραιτηθεί εύκολα ο κ. Φωτόπουλος”, λένε οι γνωρίζοντες. Στη διαπραγμάτευση για τους όρους πώλησης "το κράτος θα πρέπει να αποζημιώσει τη ΔΕΗ, σε αντίθετη περίπτωση η ΔΕΗ μπορεί να μπλοκάρει την αποκρατικοποίηση της ΔΕΠΑ, με αποτέλεσμα το δημόσιο να μην μπορέσει να πουλήσει παραπάνω από 35%”, εξηγούν. Επιπλέον, το 2015 λήγει η σύμβαση της ΔΕΠΑ με τον μεγαλύτερο πελάτη της, τη ΔΕΗ, και αν δεν έχει στα χέρια της μια νέα μακροχρόνια σύμβαση για την πώληση αερίου, η αποτίμηση της αξίας της θα είναι μικρότερη. Επομένως η διαπραγμάτευση, που δεν έχει καταλήξει σε συμφωνία τα τελευταία τρία τέσσερα χρόνια, θα πρέπει να δώσει αποτελέσματα άμεσα.
Η περίπτωση των Ελληνικών Πετρελαίων είναι ίσως “η μόνη αποκρατικοποίηση που μπορεί να γίνει εύκολα άμεσα και να φέρει ζεστό χρήμα”, όπως εκτιμά ο διευθυντής του Ινστιτούτου Ενέργειας Νοτιοανατολικής Ευρώπης Κωστής Σταμπολής. Τα ΕΛΠΕ είναι σε πολύ καλύτερη οικονομική κατάσταση από τη ΔΕΗ, έχουν κάνει επενδύσεις και άνοιγμα σε αγορές του εξωτερικού, δεν υπάρχουν νομικά προβλήματα. “Εκτιμώ ότι το δημόσιο θα αναγκαστεί να πουλήσει το υπόλοιπο 35,5% που κατέχει ώς το τέλος του 2011, και μάλιστα μπορεί να ζητήσει και premium, αν π.χ. η μετοχή κάνει 6 ευρώ, μπορεί να ζητήσει 8 ευρώ”.
Αντιθέτως, η περίπτωση του κοιτάσματος της Νότιας Καβάλας μάλλον νομικές περιπέτειες παρά έσοδα θα προσφέρει στο ελληνικό δημόσιο. Κι αυτό γιατί η κυβέρνηση προσέλαβε συμβούλους για να προχωρήσει μέχρι το 2013 στην πώληση της γεωλογικής κοιλότητας ως αποθήκης φυσικού αερίου, ωστόσο είχε ήδη παραχωρήσει τα δικαιώματα χρήσης μέχρι το 2014 στην Ενεργειακή Αιγαίου. Η εταιρεία παρουσίασε πλάνο επένδυσης 300 εκατ. ευρώ και αν δεν προχωρήσει τελικά, σκοπεύει να προσφύγει στο ευρωπαϊκό δικαστήριο.

Ορυκτά και... ανόρεκτα
Ως προς την αξιοποίηση του ορυκτού αποθεματικού, το υπουργείο σχεδιάζει να προχωρήσει σε διεθνείς διαγωνισμούς μεταλλείων σε Κιλκίς και Ροδόπη, όπου υπάρχουν πορφυρικά κοιτάσματα χαλκού - χρυσού σε μεικτά θειούχα, καθώς και κοιτάσματα αντιμονίτη συνολικής αξίας δέκα δισ. ευρώ. Η αξιοποίηση αυτού του πλούτου εξαρτάται από την ταχύτητα που θα επιδείξει το ΥΠΕΚΑ σε ό,τι αφορά τις διαδικασίες αλλά και το επιχειρηματικό ενδιαφέρον. Πάντως το παράδειγμα της Ελληνικός Χρυσός, που επί χρόνια περίμενε την έγκριση της προμελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων και συνεχίζει να περιμένει το πράσινο φως για την οριστική μελέτη, για να υλοποιήσει επένδυση αξιοποίησης των κοιτασμάτων χρυσού στη Χαλκιδική, μάλλον αποτρεπτικά θα λειτουργήσει στους εν δυνάμει επενδυτές. Η θεμιτή σπουδή της κυβέρνησης για αξιοποίηση των μεταλλείων δεν οδηγεί πάντα σε αποτελέσματα, όπως δείχνει και η περίπτωση του ορυχείου ζεολίθου στη Θράκη: Το ΥΠΕΚΑ προανήγγειλε τη διενέργεια διεθνούς διαγωνισμού, την ώρα που ο περιφερειάρχης είχε ήδη υπογράψει την απόφαση για την εκμίσθωσή του σε εταιρεία που πάλευε να πάρει την άδεια από το 2004.


Το χρυσάφι του Ήλιου

Ο μεγαλύτερος πλούτος της χώρας μας παραμένει ο ήλιος. Μας το θύμισε προ ημερών ο γερμανός υπουργός Οικονομικών Β. Σόιμπλε, που πρότεινε η χώρα μας να εξάγει το “εθνικό της προϊόν”. Δεν αρκεί όμως η παραγωγή ενέργειας από τον Ήλιο, αλλά και η επένδυση στο δίκτυο μεταφοράς και διανομής, παρατηρεί ο καθηγητής του ΑΠΘ Α. Μπακιρτζής, ενώ ο κ. Εμ. Κακαράς προσθέτει ότι το σημερινό σύστημα παρουσιάζει από τις μεγαλύτερες απώλειες και τις ακριβότερες χρεώσεις στην ΕΕ.
Μεγάλες προσδοκίες δημιουργεί η εξαγγελία για “περιβαλλοντικές άδειες fast track”. Μέσα στον Ιούλιο αναμένεται το νομοσχέδιο για τις περιβαλλοντικές αδειοδοτήσεις, (που αποτέλεσε όρο του μνημονίου) και οι επενδυτές στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας προσδοκούν ότι θα απλοποιήσει τις χρονοβόρες διαδικασίες που ακύρωναν στην πράξη τον κυβερνητικό στόχο για “πράσινη ανάπτυξη”.


Η αξιοποίηση των υδρογονανθράκων

Μπορεί να είναι εκτός στόχων του μεσοπρόθεσμου, όμως η αξιοποίηση των υδρογονανθράκων και του ορυκτού πλούτου είναι εντός του εθνικού στόχου για την ανάπτυξη.
Στον τομέα του πετρελαίου, υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις για την ύπαρξη κοιτασμάτων συνολικής δυναμικότητας τέσσερις έως πέντε φορές μεγαλύτερης αυτής των κοιτασμάτων του Πρίνου. Αναλυτές στα ενεργειακά ζητήματα αναγνωρίζουν ότι τον τελευταίο χρόνο προχώρησαν μεταρρυθμίσεις που δεν είχαν γίνει εδώ και 12 χρόνια. Όμως σε αυτή τη συγκυρία αποτελεί επιτακτική ανάγκη να προχωρήσουν άμεσα οι θεσμικές διαδικασίες, για να προχωρήσουν στη συνέχεια οι επενδύσεις. Ο δημόσιος φορέας διενέργειας διαγωνισμών για πετρελαϊκές έρευνες, που διαλύθηκε το 1998 και έφτασε στο παρά πέντε της ίδρυσης το 2009, παραμένει ακόμη ζητούμενο από τον Ιανουάριο του 2011, οπότε ολοκληρώθηκε η δημόσια διαβούλευση. Η ίδια διαδικασία ολοκληρώθηκε και για το προσχέδιο πρόσκλησης ενδιαφέροντος για τη διενέργεια σεισμικών ερευνών μη αποκλειστικών δεδομένων στο Ιόνιο και τη Νότια Κρήτη, ωστόσο θα χρειαστούν τουλάχιστον τρεις τέσσερις μήνες μέχρι να βγει στον αέρα ο διαγωνισμός, άλλα δύο χρόνια μέχρι να γίνουν οι έρευνες και, αναλόγως των δεδομένων, αν ενδιαφερθούν εταιρείες να προχωρήσουν σε γεωτρήσεις, τουλάχιστον μία διετία ακόμη μέχρι να αρχίσει η παραγωγή πετρελαίου. Στο μεταξύ, η κυβέρνηση θα πρέπει να προχωρήσει άμεσα στις αλλαγές εκείνες που θα κάνουν την Ελλάδα ελκυστική για τέτοιου είδους επενδύσεις - μείωση της φορολογίας και επιμήκυνση του χρόνου εκμετάλλευσης προβλέπει το σχέδιο νόμου, που όμως δεν έχει πάρει ακόμη τον δρόμο για τη Βουλή. Επιπλέον, όπως επισήμανε προ ημερών ο διευθυντής έρευνας και παραγωγής υδρογονανθράκων των ΕΛΠΕ Γιάννης Γρηγορίου, ακόμη και με ευνοϊκές ρυθμίσεις υπάρχει ο κίνδυνος η περίπτωση της Ελλάδας να μην προσελκύσει μεγάλους ενεργειακούς παίκτες, αν δεν αλλάξει το επιχειρηματικό περιβάλλον.
Πηγή: ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου