Όπως τον παρέλαβε τον Σεπτέμβριο του 2009 αφήνει η σημερινή κυβέρνηση τον ενεργειακό τομέα. Με εξαίρεση ελάχιστες και δευτερεύουσες παρεμβάσεις, τύπου "εξοικονόμηση κατ' οίκον" (την παρέλαβε από τη Ν.Δ.) και ακόμα μία τροποποίηση του νόμου για τις ΑΠΕ, καμία ουσιαστική παρέμβαση σε θεσμικό επίπεδο δεν έγινε ώστε να απελευθερώσει κεφάλαια για επενδύσεις και να άρει τις υφιστάμενες στρεβλώσεις στην αγορά.
Η πρώτη επίπτωση λόγω των πολιτικών εξελίξεων αφορά στο νομοσχέδιο για την ενεργειακή αγορά, το οποίο μετά βίας έφτασε να πάρει μία τελική μορφή και στην ουσία βρίσκεται ακόμα στη φάση της διαβούλευσης.
Το πολυνομοσχέδιο για την ίδρυση των νέων Εταιρειών Παροχής Αερίου, την κατασκευή των αγωγών και την έρευνα υδρογονανθράκων δεν βρήκε ούτε αυτό τον δρόμο για τη Βουλή, παρότι επιμέρους κεφάλαιά του ήταν έτοιμα ακόμη και πριν από τις εκλογές του 2009 (Μπουργκάς - Αλεξανδρούπολη).
Η παραχώρηση του δικαιώματος εκμετάλλευσης στο λιγνιτωρυχείο της Βεύης και οι παραχωρήσεις 4 γεωθερμικών πεδίων για έρευνα και εκμετάλλευση και αυτές αγνοούνται, παρότι εκδηλώθηκε μεγάλο ενδιαφέρον από ελληνικές και διεθνείς εταιρίες.
άρθρο του Μιχάλη Καϊταντζίδη στο EURO2day
Η πρώτη επίπτωση λόγω των πολιτικών εξελίξεων αφορά στο νομοσχέδιο για την ενεργειακή αγορά, το οποίο μετά βίας έφτασε να πάρει μία τελική μορφή και στην ουσία βρίσκεται ακόμα στη φάση της διαβούλευσης.
Το πολυνομοσχέδιο για την ίδρυση των νέων Εταιρειών Παροχής Αερίου, την κατασκευή των αγωγών και την έρευνα υδρογονανθράκων δεν βρήκε ούτε αυτό τον δρόμο για τη Βουλή, παρότι επιμέρους κεφάλαιά του ήταν έτοιμα ακόμη και πριν από τις εκλογές του 2009 (Μπουργκάς - Αλεξανδρούπολη).
Η παραχώρηση του δικαιώματος εκμετάλλευσης στο λιγνιτωρυχείο της Βεύης και οι παραχωρήσεις 4 γεωθερμικών πεδίων για έρευνα και εκμετάλλευση και αυτές αγνοούνται, παρότι εκδηλώθηκε μεγάλο ενδιαφέρον από ελληνικές και διεθνείς εταιρίες.
Είναι χαρακτηριστικό και θα πρέπει να εκτιμηθεί ιδιαίτερα το γεγονός ότι δεν υλοποιήθηκαν ακόμα και οι δεσμεύσεις που ανέλαβε η χώρα απέναντι στην τρόικα, όπως η μείωση του ποσοστού της ΔΕΗ στη λιγνιτική παραγωγή.
Σε όσους παρακολουθούν τα ενεργειακά της χώρας, με οποιαδήποτε ιδιότητα, έχει δημιουργηθεί η εντύπωση ότι για το μπλοκάρισμα στον συγκεκριμένο τομέα ευθύνεται η εμμονή της πολιτικής ηγεσία του ΥΠΕΚΑ υπό την κ. Μπιρμπίλη στην πράσινη ενέργεια και γενικότερα στην αντίθεσή της προς κάθε συμβατική και ρυπαίνουσα μορφή ενέργειας.
Αυτό μέχρις ενός σημείου είναι σωστό και οι επιπτώσεις εμφανείς. Με τη στήριξη, σε θεωρητικό επίπεδο, της πολιτικής ηγεσίας του ΥΠΕΚΑ στην πράσινη ενέργεια και στις ΑΠΕ κάποιος θα ανέμενε ότι θα είχαμε σημαντική πρόοδο. Ωστόσο, και εδώ η πρόοδος είναι ελάχιστη.
Ενδεχομένως το 2011 η εγκατεστημένη ισχύς μονάδων ΑΠΕ να ξεπεράσει κάθε όριο, φτάνοντας τα 500 μεγαβάτ (έναντι στόχου για 1.000). Το άλμα αυτό, όπως επισημαίνουν άνθρωποι του τομέα των ΑΠΕ, ελάχιστα σχετίζεται με τη στροφή της κυβέρνησης στο πράσινο ενεργειακό μοντέλο.
Πιο πολύ είναι αποτέλεσμα της ωρίμανσης πάρα πολλών επενδυτικών σχεδίων, ιδίως αιολικών, τα οποία, έπειτα από 5 και 6 χρόνια γραφειοκρατικών και δικαστικών ταλαιπωριών, ξεπέρασαν και τα τελευταία εμπόδια κι έφτασαν στο σημείο εκκίνησης.
Στελέχη εταιριών που ασχολούνται επί πολλά χρόνια με τις ΑΠΕ επισημαίνουν στο euro2day ότι όντως το κλίμα έχει αλλάξει ως προς την αποδοχή των σχεδίων από τις κρατικές υπηρεσίες, κυρίως τις αποκεντρωμένες, ενώ θετικά θα είναι και τα αποτελέσματα από τη λειτουργία στο ΥΠΕΚΑ της αυτοτελούς υπηρεσίας για τις ΑΠΕ.
Ωστόσο, τα ουσιαστικά εμπόδια, π.χ. τα γραφειοκρατικά, παραμένουν. Αυτά έχουν να κάνουν με την έλλειψη συντονισμού μεταξύ των υπουργείων αλλά και μεταξύ των υπηρεσιών του ίδιου υπουργείου.
Φέρνουν δε ως παράδειγμα μεγάλη ιδιωτική επένδυση ύψους 150 εκατ. ευρώ, η οποία έλαβε την άδεια για τα περιβαλλοντικά τον περασμένο Δεκέμβριο από το ΥΠΕΚΑ και η υπουργική απόφαση του ίδιου υπουργείου, που θα έδινε το πράσινο φως για την έναρξη των εργασιών, καθυστέρησε ένα ακόμη πεντάμηνο, ενώ κανονικά θα έπρεπε να εκδοθεί το αργότερο σε 15 μέρες.
Επίσης, τα προβλήματα που αντιμετώπιζε επί 18 μήνες η ΔΕΗ με τις κάθε είδους δημόσιες υπηρεσίες, προκειμένου να λάβει τις άδειες για την πόντιση του καλωδίου που θα συνδέσει τις Κυκλάδες με το ηπειρωτικό σύστημα. Το καλώδιο αυτό, όπως είναι γνωστό, θα επιτρέψει την ανάπτυξη αιολικών και φωτοβολταϊκών στα νησιά, προσφέροντας σημαντικές ποσότητες πράσινης ενέργειας στο σύστημα.
Στο ίδιο επίπεδο βρίσκονται και τα εμπόδια που αντιμετωπίζονται για την ανάπτυξη των υπεράκτιων αιολικών πάρκων, τα οποία έχουν μπλοκαριστεί στο υπουργείο Εθνικής Άμυνας. Γενικότερα, αυτό που επισημαίνει η αγορά σχετικά με τις ΑΠΕ είναι ότι μπορεί μεν η κυβέρνηση και το αρμόδιο υπουργείο θεωρητικά να έχουν την πρόθεση και την πολιτική βούληση να τις προωθήσουν.
Ωστόσο, αν αυτή η βούληση δεν συνοδευτεί από διάθεση για εκσυγχρονισμό της θεσμικής υποδομής (κατάργηση ανενεργών νόμων και διαταγμάτων, κωδικοποίηση της νομοθεσίας, οριοθέτηση αρμοδιοτήτων κ.λπ.), η πρόοδος θα είναι ελάχιστη και η Ελλάδα θα συνεχίσει να αποτελεί παράδειγμα προς αποφυγήν.
Είναι δε χαρακτηριστική η παρέμβαση της Επιστημονικής Εταιρίας Αιολικής Ενέργειας (συμμετέχουν επιχειρηματικοί και επιστημονικοί φορείς), η οποία μεταξύ των πρόσφατων προτάσεών της για την ανάπτυξη των ΑΠΕ, και ειδικότερα των αιολικών, προτείνει "να αναλάβει η υπηρεσία ΑΠΕ του υπουργείου ΠΕΚΑ την εξουσία και την αρμοδιότητα για την ενιαία εφαρμογή και ερμηνεία όλων των επιμέρους νομοθεσιών και διαδικασιών που εμπλέκουν τις ΑΠΕ και να επιλυθούν τα χρόνια και γνωστά προβλήματα της αδειοδοτικής διαδικασίας", ώστε έτσι να αντιμετωπίζονται τα γραφειοκρατικά εμπόδια.
Τα μεγάλα επενδυτικά σχέδια
Αναφορικά με τα μεγάλα επενδυτικά σχέδια, κυρίως της ΔΕΗ, η παρούσα κυβέρνηση είτε τα παραδίδει όπως τα παρέλαβε, είτε άσκησε εντελώς ανεύθυνους και παιδαριώδεις χειρισμούς.
Για παράδειγμα, το μεγάλο φωτοβολταϊκό της Μεγαλόπολης (50 μεγαβάτ) βρίσκεται ακόμη μπλοκαρισμένο στο ΣτΕ, έπειτα από προσφυγή του τοπικού κυνηγετικού συλλόγου, επειδή θα… διώχνει τα θηράματα. Στο ακόμη μεγαλύτερο φωτοβολταϊκό της Πτολεμαΐδας (200 μεγαβάτ) επιχειρήθηκε η υλοποίησή του με απευθείας ανάθεση από τη ΔΕΗ, με πλήρη αγνόηση των κοινοτικών κανόνων, οι οποίοι επιβάλλουν δημόσιους ανοιχτούς διαγωνισμούς από εταιρίες ελεγχόμενες από το Δημόσιο.
Ακόμη όμως και μετά τη διαγωνιστική διαδικασία που ξεκίνησε, παραμένει αμφίβολο κατά πόσον θα υλοποιηθεί, από τη στιγμή όπου οι εκτάσεις στις οποίες θα εγκατασταθεί προέκυψαν από απαλλοτριώσεις ιδιωτικών εκτάσεων για εκμετάλλευση του λιγνίτη και με την ολοκλήρωση του σκοπού της απαλλοτρίωσης διεκδικούνται από τους αρχικούς ιδιοκτήτες.
Τέλος, δεν χρειάζεται να κάνουμε καν αναφορά στο φιάσκο της μεγαλειώδους ενεργειακής επένδυσης του Κατάρ στον Αστακό του οποίου το μέγεθος συναγωνίζεται τον ερασιτεχνισμό με τον οποίο στήθηκε και τη διαπλοκή των υποψήφιων "επενδυτών" με το πρωθυπουργικό περιβάλλον.
Σε όσους παρακολουθούν τα ενεργειακά της χώρας, με οποιαδήποτε ιδιότητα, έχει δημιουργηθεί η εντύπωση ότι για το μπλοκάρισμα στον συγκεκριμένο τομέα ευθύνεται η εμμονή της πολιτικής ηγεσία του ΥΠΕΚΑ υπό την κ. Μπιρμπίλη στην πράσινη ενέργεια και γενικότερα στην αντίθεσή της προς κάθε συμβατική και ρυπαίνουσα μορφή ενέργειας.
Αυτό μέχρις ενός σημείου είναι σωστό και οι επιπτώσεις εμφανείς. Με τη στήριξη, σε θεωρητικό επίπεδο, της πολιτικής ηγεσίας του ΥΠΕΚΑ στην πράσινη ενέργεια και στις ΑΠΕ κάποιος θα ανέμενε ότι θα είχαμε σημαντική πρόοδο. Ωστόσο, και εδώ η πρόοδος είναι ελάχιστη.
Ενδεχομένως το 2011 η εγκατεστημένη ισχύς μονάδων ΑΠΕ να ξεπεράσει κάθε όριο, φτάνοντας τα 500 μεγαβάτ (έναντι στόχου για 1.000). Το άλμα αυτό, όπως επισημαίνουν άνθρωποι του τομέα των ΑΠΕ, ελάχιστα σχετίζεται με τη στροφή της κυβέρνησης στο πράσινο ενεργειακό μοντέλο.
Πιο πολύ είναι αποτέλεσμα της ωρίμανσης πάρα πολλών επενδυτικών σχεδίων, ιδίως αιολικών, τα οποία, έπειτα από 5 και 6 χρόνια γραφειοκρατικών και δικαστικών ταλαιπωριών, ξεπέρασαν και τα τελευταία εμπόδια κι έφτασαν στο σημείο εκκίνησης.
Στελέχη εταιριών που ασχολούνται επί πολλά χρόνια με τις ΑΠΕ επισημαίνουν στο euro2day ότι όντως το κλίμα έχει αλλάξει ως προς την αποδοχή των σχεδίων από τις κρατικές υπηρεσίες, κυρίως τις αποκεντρωμένες, ενώ θετικά θα είναι και τα αποτελέσματα από τη λειτουργία στο ΥΠΕΚΑ της αυτοτελούς υπηρεσίας για τις ΑΠΕ.
Ωστόσο, τα ουσιαστικά εμπόδια, π.χ. τα γραφειοκρατικά, παραμένουν. Αυτά έχουν να κάνουν με την έλλειψη συντονισμού μεταξύ των υπουργείων αλλά και μεταξύ των υπηρεσιών του ίδιου υπουργείου.
Φέρνουν δε ως παράδειγμα μεγάλη ιδιωτική επένδυση ύψους 150 εκατ. ευρώ, η οποία έλαβε την άδεια για τα περιβαλλοντικά τον περασμένο Δεκέμβριο από το ΥΠΕΚΑ και η υπουργική απόφαση του ίδιου υπουργείου, που θα έδινε το πράσινο φως για την έναρξη των εργασιών, καθυστέρησε ένα ακόμη πεντάμηνο, ενώ κανονικά θα έπρεπε να εκδοθεί το αργότερο σε 15 μέρες.
Επίσης, τα προβλήματα που αντιμετώπιζε επί 18 μήνες η ΔΕΗ με τις κάθε είδους δημόσιες υπηρεσίες, προκειμένου να λάβει τις άδειες για την πόντιση του καλωδίου που θα συνδέσει τις Κυκλάδες με το ηπειρωτικό σύστημα. Το καλώδιο αυτό, όπως είναι γνωστό, θα επιτρέψει την ανάπτυξη αιολικών και φωτοβολταϊκών στα νησιά, προσφέροντας σημαντικές ποσότητες πράσινης ενέργειας στο σύστημα.
Στο ίδιο επίπεδο βρίσκονται και τα εμπόδια που αντιμετωπίζονται για την ανάπτυξη των υπεράκτιων αιολικών πάρκων, τα οποία έχουν μπλοκαριστεί στο υπουργείο Εθνικής Άμυνας. Γενικότερα, αυτό που επισημαίνει η αγορά σχετικά με τις ΑΠΕ είναι ότι μπορεί μεν η κυβέρνηση και το αρμόδιο υπουργείο θεωρητικά να έχουν την πρόθεση και την πολιτική βούληση να τις προωθήσουν.
Ωστόσο, αν αυτή η βούληση δεν συνοδευτεί από διάθεση για εκσυγχρονισμό της θεσμικής υποδομής (κατάργηση ανενεργών νόμων και διαταγμάτων, κωδικοποίηση της νομοθεσίας, οριοθέτηση αρμοδιοτήτων κ.λπ.), η πρόοδος θα είναι ελάχιστη και η Ελλάδα θα συνεχίσει να αποτελεί παράδειγμα προς αποφυγήν.
Είναι δε χαρακτηριστική η παρέμβαση της Επιστημονικής Εταιρίας Αιολικής Ενέργειας (συμμετέχουν επιχειρηματικοί και επιστημονικοί φορείς), η οποία μεταξύ των πρόσφατων προτάσεών της για την ανάπτυξη των ΑΠΕ, και ειδικότερα των αιολικών, προτείνει "να αναλάβει η υπηρεσία ΑΠΕ του υπουργείου ΠΕΚΑ την εξουσία και την αρμοδιότητα για την ενιαία εφαρμογή και ερμηνεία όλων των επιμέρους νομοθεσιών και διαδικασιών που εμπλέκουν τις ΑΠΕ και να επιλυθούν τα χρόνια και γνωστά προβλήματα της αδειοδοτικής διαδικασίας", ώστε έτσι να αντιμετωπίζονται τα γραφειοκρατικά εμπόδια.
Τα μεγάλα επενδυτικά σχέδια
Αναφορικά με τα μεγάλα επενδυτικά σχέδια, κυρίως της ΔΕΗ, η παρούσα κυβέρνηση είτε τα παραδίδει όπως τα παρέλαβε, είτε άσκησε εντελώς ανεύθυνους και παιδαριώδεις χειρισμούς.
Για παράδειγμα, το μεγάλο φωτοβολταϊκό της Μεγαλόπολης (50 μεγαβάτ) βρίσκεται ακόμη μπλοκαρισμένο στο ΣτΕ, έπειτα από προσφυγή του τοπικού κυνηγετικού συλλόγου, επειδή θα… διώχνει τα θηράματα. Στο ακόμη μεγαλύτερο φωτοβολταϊκό της Πτολεμαΐδας (200 μεγαβάτ) επιχειρήθηκε η υλοποίησή του με απευθείας ανάθεση από τη ΔΕΗ, με πλήρη αγνόηση των κοινοτικών κανόνων, οι οποίοι επιβάλλουν δημόσιους ανοιχτούς διαγωνισμούς από εταιρίες ελεγχόμενες από το Δημόσιο.
Ακόμη όμως και μετά τη διαγωνιστική διαδικασία που ξεκίνησε, παραμένει αμφίβολο κατά πόσον θα υλοποιηθεί, από τη στιγμή όπου οι εκτάσεις στις οποίες θα εγκατασταθεί προέκυψαν από απαλλοτριώσεις ιδιωτικών εκτάσεων για εκμετάλλευση του λιγνίτη και με την ολοκλήρωση του σκοπού της απαλλοτρίωσης διεκδικούνται από τους αρχικούς ιδιοκτήτες.
Τέλος, δεν χρειάζεται να κάνουμε καν αναφορά στο φιάσκο της μεγαλειώδους ενεργειακής επένδυσης του Κατάρ στον Αστακό του οποίου το μέγεθος συναγωνίζεται τον ερασιτεχνισμό με τον οποίο στήθηκε και τη διαπλοκή των υποψήφιων "επενδυτών" με το πρωθυπουργικό περιβάλλον.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου