Το νέο λάφυρο: Από τον «μαύρο χρυσό» στον «λευκό χρυσό»

Ποια είναι τα βασικότερα γεωοικονομικά - και όχι μόνο - συμφέροντα από την κυριαρχία στη Μέση Ανατολή

Πολλά είναι τα γεωοικονομικά (πλην των γεωστρατηγικών) οφέλη από την κυριαρχία στη Μ. Ανατολή. Τα αραβικά εμιράτα και η Σαουδική Αραβία υπερχειλίζουν μεν από πετρέλαιο, αλλά στα βόρεια υπάρχει «λευκός χρυσός», που είναι το νερό. Και σε λίγες δεκαετίες θα είναι πολυτιμότερο από το πετρέλαιο.

Σύμφωνα με τον Ο.Η.Ε., 30 περίπου χώρες (κατ’ άλλους 50) θα αντιμετωπίσουν λειψυδρία μέχρι το 2025, ενώ το 1990 οι χώρες που αντιμετώπιζαν έλλειψη νερού δεν ξεπερνούσαν τις 20.

Οι 18 από αυτές τις 30 χώρες βρίσκονται στη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική, με τη Σομαλία και την Αίγυπτο να αντιμετωπίζουν προβλήματα από πολύ καιρό πριν, και τη Λιβύη και Αίγυπτο να προστίθενται στον κατάλογο μετά το 1990. Κατά τον Ο.Η.Ε., λειψυδρία θεωρείται η κατάσταση όπου το άτομο έχει πρόσβαση σε λιγότερα από 1.000 κυβικά μέτρα νερού τον χρόνο.

Νερό στη Μ. Ανατολή υπάρχει σε δύο σημεία. Στο τμήμα του Κουρδιστάν, που κατέχει σήμερα η Τουρκία, και στα υψώματα του Γκολάν. Στην πρώτη περίπτωση, άμεσα εξαρτώμενες από την Τουρκία χώρες είναι η Συρία και το Ιράκ. Και αν τώρα, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, η κατάσταση είναι υποφερτή, με την πάροδο των ετών τα πράγματα θα χειροτερεύουν μέχρι να γίνουν το 2050 δραματικά.

Σε διάσκεψη του Ισλαμικού Οργανισμού OIC (Organization of the Islamic Conference) που διοργανώθηκε στην Κωνσταντινούπολη προ καιρού, με θέμα τους υδάτινους πόρους, υποστηρίχθηκε ότι: «Μέχρι το 2050 υπολογίζεται πως οι υδάτινοι πόροι θα μειωθούν στο μουσουλμανικό κόσμο κατά το ήμισυ. Η ειρήνη και η ασφάλεια στην ευρύτερη περιοχή, και κυρίως στη Μέση Ανατολή εξαρτάται από τους υδάτινους πόρους. Αν δεν ληφθούν άμεσα δραστικά μέτρα εξοικονόμησης υδάτινων πόρων τότε η ξηρασία θα κάνει την εμφάνισή της μόλις το 2015».

Οι πηγές των δυο μεγάλων ποταμών, Τίγρη και Ευφράτη, βρίσκονται στη νοτιοανατολική Τουρκία. Και από τη βούληση αυτής εξαρτάται η υδροδότηση των δύο γειτονικών κρατών, αφού καθημερινές είναι οι διαμαρτυρίες προς αυτήν, ότι δεν εφαρμόζει τις διεθνείς συμφωνίες.

Η Συρία ζητά 700 κυβικά μέτρα και δεν τα έχει. Υποστηρίζει δε, ότι σύμφωνα με τον ΟΗΕ η κατανομή των υδάτινων πόρων πρέπει να γίνει ισομερώς -κατά ένα τρίτο- μεταξύ των τριών χωρών που διαχέουν οι ποταμοί. Η Τουρκία δεν θέλει ούτε να ακούσει αυτά τα επιχειρήματα και κατά καιρούς από τους Τούρκους πολιτικούς γίνονται πολύ σκληρές δηλώσεις.

Στο Ιράκ, σ’ ότι αφορά το νερό, η κατάσταση είναι χειρότερη. Όλες οι ενδείξεις συνηγορούν στο ότι μέσα σε 10-15 χρόνια όλα τα αποθέματα του νερού θα πέσουν κατά 50%. Όλα τα σχέδια που έχουν φτιάξει οι Ιρακινοί αφορούν το 43% των νερών του Τίγρη και του Ευφράτη. Προγραμματισμός που πρέπει να μπει αμέσως σε εφαρμογή, διότι το πρόβλημα της ύδρευσης είναι σοβαρό σ’ αυτήν τη χώρα. Οι καθυστερήσεις και τα εμπόδια από την Τουρκία θα είναι καθοριστικά στο θέμα των υδάτινων πόρων του Ιράκ.

Από τη στιγμή που το νερό αποτελεί όπλο και διαπραγματευτικό χαρτί στα χέρια όσων είναι σε θέση να ελέγξουν υδάτινους πόρους, η Τουρκία με το φράγμα «Ατατούρκ» ουσιαστικά μονοπωλεί τα ύδατα, έχει δηλαδή τη δυνατότητα να τα στερήσει από Σύρους και Ιρακινούς, όποτε κρίνει ότι οι συγκυρίες το επιβάλλουν.
Αλλά, και πιο νότια, το νερό φέρνει σε μία ακόμη αντιπαράθεση Ισραηλινούς και Παλαιστίνιους, με στόχο τα υψώματα του Γκολάν μεταξύ Ισραήλ και Συρίας. Και δεν φθάνουν οι έριδες για τη διανομή του, αλλά και σε εποχές ελάχιστων βροχοπτώσεων, οι ποταμοί του Ισραήλ στερεύουν.

Οι εντατικές καλλιέργειες και η ανάπτυξη της βιομηχανίας ανάγκασαν το Ισραήλ να κατασκευάσει μεγάλα αρδευτικά έργα και άλλα συστήματα διαχείρισης των υδάτων. Η παρατεταμένη ανομβρία όμως συμβάλλει ώστε τα πάρκα αυτά στις παράκτιες περιοχές της χώρας και στο βορρά να αντιμετωπίζουν το φάσμα της ερημοποίησης.
Σε παλαιότερη έρευνα της εφημερίδας «Καθημερινή», οι Παλαιστίνοι περιγράφουν τα εδάφη τους, ως «ζώνες της δίψας», κατηγορώντας το Ισραήλ ότι εκτρέπει τα ύδατα, ώστε να εξυπηρετούνται οι εβραϊκοί οικισμοί. Η ανομβρία, όταν πλήττει τη Μέση Ανατολή, επιδεινώνει την κατάσταση.

Περιττό να σημειωθεί, ότι στο θέμα της διαχείρισης των υδάτινων πόρων, η χώρα μας δεν μπορεί να υπερηφανευθεί ότι παρουσιάζει επιτυχίες.



Πηγή: voria
Γράφει ο Μακεδών